การควบคุมอาชญากรรมที่มีการจัดองค์การในด้านการค้ายาเสพติดในพื้นที่อำเภอชายแดน จังหวัดนครพนม

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1)เพื่อศึกษาสถานการณ์ของปัญหายาเสพติด 2)ลักษณะองค์กรอาชญากรรม 3)ปัญหาอุปสรรคในการดำเนินคดีการค้ายาเสพติด 4) ประสิทธิผลของการแก้ปัญหาการค้ายาเสพติด และ 5)กลยุทธ์ของตำรวจในการควบคุมปัญหาการค้ายาเสพติดในเขตพื้นที่จังหวัดนครพนม เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลที่สำคัญ ได้แก่ ผู้กำกับการและรองผู้กำกับสถานีตำรวจภูธรของอำเภอต่าง ๆ ในจังหวัดนครพนม 33 คน
ผลการวิจัยสรุปได้ 5 ประการดังนี้
1) สถานการณ์การค้ายาเสพติดในพื้นที่จังหวัดนครพนมในระยะ 2ปี ที่ผ่านมาปรากฏว่าเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะยาบ้าและกัญชา โดยนำเข้าจากประเทศลาวผ่านอำเภอชายแดน 4 อำเภอ ได้แก่ อำเภอบ้านแพง อำเภอท่าอุเทน อำเภอเมืองนครพนม และอำเภอธาตุพนม ตำรวจภูธรจังหวัดนครพนมได้ดำเนินคดีกับการค้ายาเสพติดแล้วจำนวนมาก เช่น จับกุมยาบ้าหลายหมื่นเม็ด จับกุมกัญชาครั้งละหลายร้อยกิโลกรัม หรือปี 2553 เผาทำลายกัญชาไป 4 ตันเศษ แต่ยังมีปัญหาด้านกระบวนการยุติธรรมไม่เป็นแบบบูรณาการ ล่าช้า มีปัญหาการดำเนินคดีเพื่อเอาผิดกับผู้ค้ายาเสพติด ปัญหาการขยายผลการจับกุมเพื่อยึดทรัพย์สิน และปัญหางบประมาณ
2) ลักษณะองค์กรอาชญากรรมในการค้ายาเสพติดในจังหวัดนครพนมมีสองระดับ คือ ระดับมหภาคและระดับจุลภาค ระดับมหภาคเป็นเครือข่ายข้ามชาติไทย-ลาว ส่วนระดับจุลภาคคนในพื้นที่จังหวัดนครพนมเกี่ยวกับการค้ายาเสพติดโดยการรับจ้างขน
3) ปัญหาอุปสรรคในการดำเนินคดีการค้ายาเสพติดในจังหวัดนครพนม ประกอบด้วย 1)ปัญหาทรัพยากร ได้แก่ ปัญหาขาดงบประมาณ ค่าตอบแทนไม่เพียงพอ กำลังพลไม่เพียงพอ เจ้าหน้าที่ตำรวจมีอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้และยานพาหนะไม่ทันสมัย 2)ปัญหาการสืบสวนสอบสวน ได้แก่ ขาดการสอบสวนเชิงลึก มีปัญหาการข่าว ทำสำนวนล่าช้า ใช้กฎหมายได้ไม่มาก และต้องระมัดระวังการขัดต่อสิทธิเสรีภาพของประชาชน การเข้าหาเป้าหมายรายใหญ่กระทำได้ยาก การขยายผลทำไม่ได้ 3)ปัญหาการประพฤติมิชอบของตำรวจ ได้แก่ ตำรวจบางนายแสวงหาผลประโยชน์มิควรได้จากยาเสพติด ตำรวจบางนายเป็นผู้ค้ายาเสพติดเสียเอง 4) ปัญหาเชิงนโยบายและการบริหารงาน ได้แก่ นโยบายการปราบปรามการค้ายาเสพติดยังไม่จริงจังและไม่เป็นรูปธรรม ผู้บังคับบัญชาขาดการประสานงานระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โครงสร้างการสั่งการไม่เป็นเอกภาพเพราะขาดหน่วยงานที่มีอำนาจสั่งการโดยเฉพาะ ผู้บังคับบัญชาบางคนไม่ให้การสนับสนุนนโยบายปราบปรามยาเสพติด 5) ปัญหาทางด้านประชาชน ได้แก่ ประชาชนในพื้นที่จำนวนมากเกี่ยวข้องกับยาเสพติด ประชาชนยังมีทัศนคติต่อการค้ายาเสพติดว่าเป็นเรื่องปกติ 6) ปัญหาการต่างประเทศ ได้แก่ ปัญหาความร่วมมือในการปราบปรามยาเสพติดกับเจ้าหน้าที่ตำรวจลาว 7) ปัญหาองค์กรอาชญากรรม ได้แก่ การค้ายาเสพติดมีผู้ที่เกี่ยวข้องจำนวนมาก แบ่งหน้าที่และสั่งการตามลำดับขั้น ผู้บงการหรือนายทุนไม่มาร่วมกระทำผิดให้เห็น การค้ายาเสพติดมีผู้มีอิทธิพลหนุนหลัง หรือมีผลประโยชน์เกี่ยวข้อง 8) ปัญหาภูมิประเทศ จังหวัดนครพนมเป็นจังหวัดชายแดนติดกับประเทศลาวมีลำน้ำแม่โขงคั่นกลางเป็นแนวยาว
4. ประสิทธิผลของตำรวจในการแก้ปัญหาการค้ายาเสพติด ปรากฎว่าตำรวจจังหวัดนครพนมสามารถแก้ปัญหายาเสพติดได้ระดับหนึ่ง แต่มีปัจจัยที่ควบคุมไม่ได้อยู่มาก โดยเฉพาะปัญหาภูมิประเทศ ปัญหาการต่างประเทศและปัญหาองค์กรอาชญากรรม อีกทั้งตำรวจมีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมายไม่เพียงพอต้องขออนุมัติขอหมายค้นและหมายจับจากศาลก่อน ซึ่งต้องใช้เวลาและไม่ทันการณ์ แม้ให้อำนาจตำรวจมีบัตร ป.ป.ส. แต่บางแห่งไม่มีตำรวจดังกล่าว ส่วนนโยบายแก้ปัญหาการค้ายาเสพติดมีความชัดเจนตั้งแต่ระดับรัฐบาลถึงจังหวัด แต่มีปัญหาจากการปฏิบัติงานที่เกิดขึ้นจากผู้ปฏิบัติ รวมทั้งการประสานงานกับหน่วยอื่นยังไม่ดีพอ และขาดแคลนทรัพยากรบุคคล งบประมาณและเครื่องมืออุปกรณ์
5. กลยุทธ์ในการปราบปรามยาเสพติดของจังหวัดนครพนมที่ดำเนินการอยู่ในปัจจุบัน ได้แก่ การข่าว การปราบปราม การสกัดล้อมตรวจค้น การตั้งจุดตรวจจุดสกัดและมาตรกรยึดทรัพย์สิน กลยุทธ์เหล่านี้ยังมีปัญหาตรงที่ชุมชนไม่ร่วมมือเพราะมีส่วนเกี่ยวข้องกับการค้ายาเสพติด แนวทางที่ควรเพิ่ม ได้แก่ การปราบปรามอย่างจริงจัง โดยเฉพาะการใช้มาตรการตรวจยึดทรัพย์สินเพิ่มเด็ดขาด นำเทคโนโลยีมาใช้ เช่น กล้องวงจรปิดและการติดตามสอดส่องทางอิเล็กทรอนิกส์ พัฒนาเทคโนโลยีและขีดความสามารถของผู้ปฏิบัติงาน เน้นทำลายเครือข่ายองค์กรการค้ายาเสพติด เน้นแหล่งข่าวและชุดปฏิบัติงานปราบปรามการค้ายาเสพติดที่ผ่านการอบรมมาเป็นอย่างดี และเน้นการป้องกันและปราบปรามการค้ายาเสพติดตามแนวชายแดน โดยเฉพาะการหาข่าวและขยายผลถึงผู้ค้ารายใหญ่ และเน้นการมีส่วนร่วมจากประชาชน โดยเฉพาะการสร้างฐานมวลชน