ตำนานปรัมปรา: ความสำคัญกับกลุ่มชาติพันธุ์เยออำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อรวบรวมและแยกประเภทตำนาน ปรัมปรากลุ่มชาติพันธุ์เยอ 2) เพื่อศึกษาบทบาทของตำนานปรัมปราในกลุ่มชาติพันธุ์เยอ 3) เพื่อ ศึกษาภาพสะท้อนของตำนานปรัมปราในกลุ่มชาติพันธุ์เยอ ผู้วิจัยเก็บข้อมูลจากเอกสารและ ภาคสนามโดยการสัมภาษณ์ระหว่าง พ.ศ. 2559 - 2560 ตลอดทั้งการสังเกตอย่างมีส่วนร่วมใน ประเพณีพิธีกรรมและกิจกรรมต่าง ๆ ในพื้นที่อำเภอราษีไศล ผลการศึกษาพบว่า จากการรวบรวมตำนานปรัมปราที่รับรู้จากกลุ่มชาติพันธุ์เยออำเภอราษีไศล ได้ 16 เรื่อง และจากการศึกษาบทบาทหน้าที่ของตำนาน ทั้งนี้ ทำให้เห็นว่า ต านานปรัมปรามีความ สำคัญกับกลุ่มชาติพันธุ์เยอ บทบาทของตำนานอธิบายให้เห็นถึงอัตลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์เยอ อัตลักษณ์ของชาวเยอการมีบรรพบุรุษทางวัฒนธรรมร่วมกันและอัตลักษณ์ทางภาษา ต านานยังมี บทบาทในการอธิบายให้เห็นการประกอบประเพณีพิธีกรรม ประเพณีพระยากตะศิลารำลึก ประเพณี แข่งเรือยาวของพื้นที่อำเภอราษีไศล บทบาทของตำนานยังเป็นการให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องราวท้องถิ่น อำเภอราษีไศล ตลอดทั้งตำนานยังอธิบายความเป็นมาของกลุ่มชาติพันธุ์เยอและร่องรอยการอพยพ มาตั้งถิ่นฐานที่อำเภอราษีไศล รวมถึงเรื่องราวการเชื่อมโยงของประวัติศาสตร์ นอกจากนี้ ต านานยังสะท้อนให้เห็นภาพสังคมและวัฒนธรรม สภาพสังคม การตั้งถิ่นฐาน การปกครอง ภูมินาม เศรษฐกิจ และการคมนาคม ส่วนภาพสะท้อนด้านวัฒนธรรม ต านานสะท้อนให้ เห็นความเชื่อของกลุ่มชาติพันธุ์เยอที่เชื่อเรื่องผีบรรพบุรุษ ชาวเยอมีความเชื่อว่าพระยากตะศิลาเป็น บรรพบุรุษทางวัฒนธรรม เป็นผู้สร้างบ้านแปลงเมืองและเป็นผู้นำชาวเยอในการอพยพการตั้งถิ่นฐาน ซึ่งในแต่ละปีชาวเยอจะมีพิธีกรรมบูชาผีบรรพบุรุษ ทั้งนี้ ภาพสะท้อนของตำนานยังทำให้เห็นความ เชื่อเรื่องสะไนเป็นของศักดิ์สิทธิ์ ชาวเยอถือว่าสะไนเป็นเครื่องเป่าแห่งความศักดิ์สิทธิ์และมีบทบาท คล้ายสังข์ ชาวเยอจะใช้สะไนเป่าในพิธีกรรมสำคัญไม่ว่าจะเป็นการบวงสรวงผีบรรพบุรุษและประเพณี แข่งเรือยาว