"ชาวนาผู้กระทำการ" และการเปลี่ยนผ่านอีสานภายใต้เสรีนิยมใหม่

การวิจัยครั้งนี้มุ่งทำความเข้าใจชาวนาอีสานภายใต้การเปลี่ยนผ่านของบริบทเสรีนิยมใหม่ โดยมีวัตถุประสงค์ คือ (1) มุ่งศึกษาการปรับโครงสร้างชนบทที่มีผลต่อชาวนาอีสาน (2) เพื่อศึกษาชาวนาอีสานในฐานะผู้กระทำการภายใต้การเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจแบบเสรีนิยมใหม่ในการศึกษาได้ใช้กรอบแนวคิดในการศึกษา 2 ประเด็นด้วยกัน ประเด็นที่หนึ่ง (1) พิจารณา ‘การปรับเปลี่ยนวิถีการผลิต’ เพื่อวิเคราะห์ให้เห็นว่าการเปลี่ยนแปลงอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขงและอีสานภายใต้บริบทเสรีนิยมใหม่ มีส่วนผลักดันให้วิถีการผลิตของชาวนาในอีสานเปลี่ยนมาสู่กิจกรรมที่ผูกตัวเองเข้ากับเศรษฐกิจสมัยใหม่มากยิ่งขึ้น ประเด็นที่สอง (2) มุ่งเนินวิเคราะห์ ‘การเป็นชาวนาผู้กระทำการ’ ภายใต้เสรีนิยมใหม่
ผลการวิจัยพบว่า ชาวนาอีสานภายใต้บริบทเสรีนิยมใหม่ สามารถเป็นผู้มีบทบาทในการบริหารจัดการความเสี่ยง มีความเป็นอิสระจากการพึ่งพาพ่อค้าคนกลาง พึ่งพานโยบายจากภาครัฐน้อยลงและพัฒนาความสามารถในการเชื่อมโยงกับตลาดในหลากหลายระดับ ทำให้ชาวนาอีสานไม่ได้เป็นผู้ถูกกระทำภายใต้การพัฒนาไปสู่ความทันสมัย แต่พวกเขาคือชาวนาผู้กระทำการ