พระสงฆ์

สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (มานิต ถาวโร) เป็นพระสุปฏิปันโนที่ได้ชื่อว่า “ผู้ปักธง กัมมัฏฐาน กลางมหานคร” มีวัตรปฏิบัติเรียบง่าย งดงาม น่าเลื่อมใส ดุจเดียวกับพระกัมมัฏฐาน ที่ครั้งหนึ่งเคยเดินธุดงค์ไปบนเส้นทางเดียวกับพระกัมมัฏฐานสายหลวงปู่มั่นภูริทตฺโต เน้นการปฏิบัติภาวนาพร้อมกับการปฏิบัติเคร่งครัดตามพระธรรมวินัย ก่อนจะหันเหชีวิตมุ่งหน้าสู่การเรียนพระปริยัติธรรมตามแนวทาง “คันถธุระ” จนประสบผลสำเร็จสูงสุด ได้เปรียญธรรม 9 ประโยค และได้น้อมนำหลักธรรมคำสอนของพระพุทธองค์มาสู่การปฏิบัติ อบรมสั่งสอนพุทธบริษัท บริหารการคณะสงฆ์ นำความ
เจริญรุ่งเรืองให้กับพระพุทธศาสนาโดยรวม มีความเป็นพระวิปัสสนาธุระและพระคันถธุระไปพร้อมกัน สามารถ
ผสมผสานองค์ความรู้ทางด้านทฤษฎี (คันถธุระ) และองค์ความรู้ด้านปฏิบัติ (วิปัสสนาธุระ) ได้อย่างลงตัวและเหมาะสมสมควรได้รับการยกย่อง สรรเสริญ เชิดชูเป็น “ปราชญ์” ของชาวอุบลราชธานีอย่างแท้จริง

สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (สนั่น จนฺทปชฺโชโต ) เป็นผู้มีความขยันหมั่นเพียร ใฝ่รู้ ใฝ่เรียน เป็นผู้ “คิดกว้าง คิดไกล ใฝ่ดี” ท่านสามารถสอบเปรียญธรรม 3 ประโยค ได้ตั้งแต่ยังเป็นสามเณรและสอบเปรียญธรรม 9 ประโยคได้ในที่สุด ซึ่งหาได้ไม่ง่ายนัก นอกจากนั้นก็เรียนภาษาต่างประเทศจนสามารถ ฟัง พูด อ่าน เขียนภาษาอังกฤษ ภาษาฝรั่งเศส และภาษาเยอรมันได้เป็นอย่างดี ท่านได้ดำรงตำแหน่งที่สำคัญและมีผลงานมากมาย ได้แก่ เป็นเจ้าคณะภาค 8 และภาค 10 (ธ) เป็นสมาชิกสังฆสภา เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมในสeนักวัดต่าง ๆ เป็นกรรมการ มหามกุฏิราชวิทยาลัย กรรมการ
ตรวจธรรมและบาลีสนามหลวง เป็นกรรมการตรวจชำระพระไตรปิฎก สร้างศาสนสถานและศาสนวัตถุที่สำคัญ เป็นผู้ที่รักถิ่นเกิดและวิถีชีวิต ขนบธรรมเนียมประเพณี ศิลปวัฒนธรรมและวรรณคดีอีสาน ท่านได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นสมเด็จพระราชาคณะที่ “สมเด็จพระมหามุนีวงศ์” ซึ่งนับเป็นสมเด็จพระราชาคณะรูปที่ 3 ของจังหวัดอุบลราชธานี จึงเห็นสมควรยกย่องเชิดชูเกียรติ ให้เป็น “ปราชญ์” ของเมืองอุบลราชธานี

พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท) ผลงานโดดเด่นของท่าน ได้แก่ การก่อตั้งวัด การปกครองวัดในฐานะเจ้าอาวาส การปกครองคณะในฐานะเจ้าคณะมณฑล การตั้งโรงเรียน “อุบลวิทยาคม” โรงเรียนสอนหนังสือไทยแห่งแรกที่จัดสอนอย่างเป็นระบบที่ได้จัดตั้งขึ้นในเมืองอุบลราชธานีที่วัดสุปัฏนาราม และจัดตั้งโรงเรียนสอนหนังสือไทยขึ้นในวัดต่าง ๆ ในบริเวณเมืองอุบลราชธานีและเมืองใกล้เคียงอีกเป็นหลายโรงเรียน ท่านได้ประพันธ์ร้อยแก้วและร้อยกรองว่าด้วยกาพย์ต่าง ๆ เพื่อให้ความรู้ ให้คติสอนใจด้วยถ้อยคำไพเราะ และท่านยังเป็นนักเทศน์ เป็นผู้เคร่งครัดในภารกิจ
พระสงฆ์ ท่านจะแสดงพระธรรมเทศนาอบรมสั่งสอนประชาชนอย่างสม่ำเสมอโดยเฉพาะ ในวันธรรมสวนะในระหว่างเข้าพรรษา คำบรรยายในการแสดงพระธรรมเทศนาดังกล่าวคณะศิษยานุศิษย์น่าไปจัดพิมพ์เผยแผ่กว่าร้อยเรื่อง

พระครูวิเวกพุทธกิจ (เสาร์ กนฺตสีโล) เป็นพระภิกษุฝ่ายธรรมยุติกนิกาย ชาวจังหวัดอุบลราชธานี ผู้เป็นบูรพาจารย์สายพระป่าในประเทศไทย ท่านเป็นอาจารย์ของพระอาจารย์มั่น ภูริทตฺโต เป็นพระนักปฏิบัติที่อ่อนน้อม สุขุม พูดน้อย เคร่งครัดในพระธรรมวินัย ท่านได้ธุดงค์ปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานไปตามป่าดงพงเขาทั้งในประเทศไทยและประเทศลาว ได้รับยกย่องเป็น “ปรมาจารย์สายพระกรรมฐาน”

พระอาจารย์สีทา ชยเสโน ท่านมีฝีมือทางการช่าง โดยการแกะสลักไม้ ประตูหน้าต่างที่สำคัญท่านได้เอาใจใส่ในวิปัสสนาธุระ ท่านเป็นพระกรรมวาจาจารย์ ของหลวงปู่เสาร์ กันตสีโล และหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ท่านเป็นเจ้าอาวาสวัดศรีทอง (วัดศรีอุบลรัตนาราม) วัดใต้ และวัดบูรพา จังหวัดอุบลราชธานี

พระอาจารย์มั่น ภูริทัตตเถระเป็นพระภิกษุฝ่ายธรรมยุติกนิกาย ชาวจังหวัดอุบลราชธานี ผู้เป็นบูรพาจารย์สายกรรมฐานพระป่า ท่านปฏิบัติตนตามแนวทางคำสอนของพระวินัยสงฆ์ และยึดถือธุดงควัตรด้วยจริยวัตรอย่างเคร่งครัด ท่านได้วางแนวทางในการปฏิบัติสมถะและวิปัสสนาตามหลักธรรมคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาพุทธเจ้าให้แก่คนทั่วไปอย่างกว้างขวาง จนมีพระสงฆ์และฆราวาสเป็นลูกศิษย์จำนวนมาก แนวคำสอนของท่านเป็นที่รู้จักกันดี มีผู้สนใจในธรรมปฏิบัติได้ติดตามศึกษา อบรมจิตใจมากมาย ศิษยานุศิษย์ของท่าน ได้แพร่กระจายไปทั่วทุกภาคของประเทศไทย ธรรมะของหลวงปู่มั่นเป็นธรรมะที่ออกมาจากใจ เฉียบคมเต็มไปด้วยข้อคิด ปัญญา เป็นมรดกตกทอดมาให้ลูกหลานชาวพุทธจนถึงทุกวันนี้