หลวงปู่มั่นได้บรรลุธรรมขั้นอนาคามี ที่ถ้ำสาลิกา จังหวัดนครนายก เมื่อปี พ.ศ. 2465 จากนั้นท่านก็กลับอิสานใช้เวลาอบรมสั่งสอนลูกศิษย์ลูกหาเป็นเวลา 14 ปี ได้เกิดศิษย์กรรมฐานจำนวนมากมาย เป็นโอกาสอันสมควรที่ท่านจะได้ปลีกตัวไปบำเพ็ญเพียงตามลำพังได้แล้ว ท่านจึงเดินทางจากภาคอีสานตอนบนเพื่อนำโยมมารดาซึ่งบวชชีอยู่กับท่านให้กลับมาอยู่กับลูกหลานในจังหวัดอุบลราชธานี เพื่อจะได้ไม่ต้องกังวลให้เป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติธรรม ในปี พ.ศ.2470 หลวงปู่มั่นจำพรรษาอยู่ที่เสนาสนะป่าบ้านหนองขอน อำเภอบุ่ง จังหวัดอุบลราชธานี (ปัจจุบันเป็นอำเภอเมือง จังหวัดอำนาจเจริญ) ในวันเพ็ญเดือน 3 มาฆบูชา บรรดาศิษย์ของท่านต่างเดินทางมาร่วมชุมนุมเพื่อกราบคาราวะและรับฟังโอวาทธรรมตามธรรมเนียมที่ปฏิบัติมาเป็นประจำ คืนวันหนึ่งเมื่อเข้าที่ภาวนา หลวงปู่มั่นได้ภาวนาในใจว่า “เรา จะออกจากหมู่คณะไปแสวงหาสถานที่วิเวก เพื่อจะได้มีโอกาสพิจารณาค้นคว้าในปฏิปทาสัมมาปฏิบัติให้ได้รับความเข้าใจชัดเจนและแจ่มแจ้งเข้าไปอีก แล้วจะได้ปฏิปทาอันถูกต้องนั้นฝากไว้แก่เหล่าสานุศิษย์ในอนาคตต่อไป” เมื่อหลวงปู่มั่น ได้ปรารภในใจดังนั้นแล้วจึงได้เรียกศิษย์ทั้งหลาย มีหลวงปู่สุงห์ ขนฺตยาคโน เป็นต้นมาประชุมกัน หลวงปู่ได้แนะนำศิษย์ให้มีความมั่นคงดำรงอยู่ในข้อวัตรปฏิบัติอย่างที่ได้เคยแนะนำสั่งสอนมาแล้ว อ่านต่อ…
ปฐม นิคมานนท์. (2554).พระกรรมฐานสู่ล้านนา ตอน 2 (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ : พี เอ ลีฟวิ่ง.