หลักเฝือ หรือ หลักเฝีย เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยขึงเส้นด้ายในที่จะนำไปทำเป็นเส้นยืนหรือเส้นแนวตั้งในขั้นตอนการทอผ้า ลักษณะเป็นกรอบไม้สี่เหลี่ยม ด้านซ้ายและขวาจะมีไม้เล็ก ๆ ปักเป็นหลักหรือซี่เรียงกันจากบนลงล่าง แต่ละหลักห่างกันประมาณ 20 เซนติเมตร ปกติจะมีด้านละ 10 หลัก
จำนวนเส้นด้ายที่ขึงบนหลักเฝือ จะถูกกำหนดไว้ให้สัมพันธ์กับร่องฟืมที่ใช้ในการทอผ้า ซึ่งจะเรียกขั้นตอนนี้ว่า การค้นหูก เช่น การทอผ้าด้วยฟืม 13 ต้องค้นเส้นด้ายให้ได้ 13 หลบ (1 หลบ มีเส้นด้าย 40 เส้น) เป็นต้น การเดินเส้นยืน จะต้องกำหนดก่อนว่าจะทอผ้ากี่เมตร จะเดินเส้นยืนให้เท่ากับความยาวของผืนผ้า
วิธีการใช้งาน เริ่มจากผูกปลายเส้นไหมที่ถ่ายมาจากอักหรือโบกกับหลักค้นลูกแรกขวามือ แล้ววนไปทางซ้ายผ่านหลักค้นทุกหลักถึงหลักค้นลูกสุดท้าย จึงนำเส้นไหมไปพันกับหลักค้นพิเศษ ซึ่งมีหลักเดียวในเฝือ บริเวณนี้เส้นไหมจะขัดกัน เรียกตรงที่ขัดกันนี้ว่า ขาใจ เป็นบริเวณที่นับจำนวนความและจำนวนหลบ (1 ความ มีเส้นไหม 4 เส้น / 10ความ เป็น 1 หลบ) เส้นไหมที่พันหลักค้นพิเศษแล้วจะถูกพันคล้องหลักค้นลูกต่าง ๆ ทุกลูกกลับลงมาที่จุดเริ่มต้นแล้ววนขึ้นไปอีก เส้นไหมทุกเส้นต้องผ่านขาไจ ค้นหูกกลับไป-กลับมา (ภาษาท้องถิ่นเรียกว่า หลบไป-หลบมา ซึ่งเป็นที่มาของการนับกลุ่มเส้นไหมเป็นหลบ) จนกระทั่งได้เส้นไหมตามจำนวนสัมพันธ์กับฟืมที่จะใช้ทอ ใช้เชือกมัดขาไจไว้ให้เส้นไหมขัดกันอยู่ดังเดิม เสร็จแล้วถอดกลุ่มไหมออกจากเฝือ แล้วตัดเส้นไหมให้ปลายเปิดทุกเส้น ตรงที่คล้องกับหลักค้นลูกแรก กลุ่มเส้นไหมที่ได้ เรียกว่า ไส้หูก
ถ้าฟันฟืมเบอร์80 ชาวบ้านจะเรียกฟันหวี40 หลบ ใน 1 หลบ จะมี 40 ช่อง ใน 1 ช่องจะมีเส้นไหม2 เส้น ซึ่งก็จะทำให้ 1 หลบ จะมีเส้นไหม 80 เส้น เวลาเดินเส้นยืนจะต้องนับว่าครบ 80เส้นหรือไม่ ถ้าครบแล้วก็จะเอาเชือกมาไพไว้ ทุกครั้งที่พบ 80เส้น จะไพไว้จนครบตามจำนวนของฟันหวีที่ใช้ทอ เพราะ 80 เส้น จะเท่ากับ 1 หลบ ถ้าฟันหวี 40 หลบก็จะไพ 40 ครั้งเอาไว้
จำนวน : 1 ชิ้น
หลักเฝือ จำลอง
ลักษณะ : ทำจากไม้เนื้ออ่อน รูปร่างสี่เหลี่ยม ร้อยด้วยฝ้ายเป็นตัวอย่างวิธีการใช้งาน
ขนาด : ความสูง 26.5 เซนติเมตร ความกว้าง 24.5 เซนติเมตร
บรรณานุกรม :
งานข้อมูลท้องถิ่น สำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. (2557). การค้นหูก ใน ภูมิปัญญาการทอผ้าไหมพื้นบ้าน บ้านสมพรรัตน์ ต.หนองสะโน อ.บุณฑริก จ.อุบลราชธานี. เข้าถึงเมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2562, http://www.esanpedia.oar.ubu.ac.th/sompornrat/konhook.php
สถาพร พันธุ์มณี. (2542). เฝือ (หลักขึงด้าย) :ทอผ้า ใน สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคอีสาน เล่ม 8. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสารานุกรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์