เสียงและบทสวดสู่ขวัญแต่งงานบ่าวสาว โดย นายคำมา คำประเสริฐ

“ศรี ศรี สิทธิพระพระบวรแวนวิเศษ อดิเรกเตโช ชยตุ ภวังค์ ชยมังคลัง ตโต โลมัง สุขัง พลัง อาวาหะวิวาโห ชยมหามุงคุล วันนี้แม่นวันดี วันดิถีอมุตตะโชค โตกใบนี้แม่นโตกไม้จันทน์ ขันใบนี้แม่นขันไม้แก้ว ขุนนางปุนแม่นแล้วจึงได้แต่งพาขวัญ อยู่สอนลอนชะล้าย มีทั้งฝ้ายผูกแขนแหวนใส่ก้อย ปัดน้อยสร้อยสังวาล อาหารหลายเหลือมาก สัพพะพร้อมซู่อันทังพลูพันและหมากจีบ ฟ้าววางฮีบเดาดา มาลาหอมฮ่วงเฮ้า เหล้าก้องแก้วใส่พาขวัญ ขวนกันมาม่วนเต้า เข้าต้มกล้วยใบศรี มีทังไข่หน่วยดีเกลี้ยงปอดพระยอดไท้ทศพลญาณ องค์มาแต่เมืองฟ้ากวัดแกว่งหน้าทักชื่อขุนศรีขุนพัน สมศรีสันงามสะพาส ท่านจึงมีพระราชอาชญา ปลงสิทธิชัย พรบวรแวนวิเศษ อติเรกเตโข ชยตุ ภวังค์ ชยมังคลัง ดังนี้เป็นเค้า ปรากฏเข้าเป็นปีสัมฤทธีชัยโชค ประกอบโยคเป็นมิ่งเมียขวัญตามสมควรโบฮานแต่งไว้ ขันดอกไม้ยกขึ้นเพียงตา ขันสมมาลุงตาเจ้าโคตร โผดเข้าไว้เงินขาว ลูกสาวกกลูกสาวกลางแลลูกสาวหล้า เพิ่นคาดค่ามากบ่ยากแค้นดีหลี ปุนแปงดีพ่อแม่ ทังเฒ่าแก่แลตายาย ฝนฮวยฮำปีใหม่ ฟ้าฮ่ำฮ้องเดือนสาม ฝูงบ่าวฮามมาโอมนางงามค่ากว้าง บ่ให้ฮ้างเป็นของขอเป็นดองฮักยิ่ง ลูกแก้วกิ่งยังประสงค์ ฝูงวงษาตายายเบื้องปู่ เจ้าฮู้แล้วตกแต่งปุนแปง แพงคำฮักลูกแก้ว ปุนแล้วจึงยอมา มีทั้งอัมพาหอมห่วงเฮ้า เครื่องฮับเจ้าเหลือหลาย ทังตายายพ่อแม่ เฒ่าแก่พร้อมสาวบ่าวนงฮาม มาช่วยยอพาขวัญเบื้องขวาเจ้าอยู่ลีเลี่ยน มาช่วยยอพาขวัญเบื้องซ้ายเจ้าอยู่ลีเลียนเวียนซ้ายแลเวียนขวา นั้นแม่นชายโถงแจกเหล้าฝูงผู้เฒ่านั่งเทิงบน บัดนี้ข้อยจักเชิญเอาขวัญผัวเข้ามาเทียมเนื้อมาอยู่เฮื้อในคีง ข้อยจักเชิญเอาขวัญนางงามให้เข้ามาเทียมคู่ ทังขวัญเจ้าผู้เป็นผัว มาเยอขวัญเอย

ให้เจ้ามาเชยชมขวัญคู่แก้ว มาฮอดแล้วทัดดอกขุมฟูม บานจุมเจือแมนดอกคัดเค้า ทัดดอกข้าวกวนตา เกศางามตั้งไหล่ เทียมท้าวใหม่วันดี ขวัญโฉมศรีสองเจ้าก็ให้มาอยู่เต้าในคีงมื้อนี้วันนี้ ขวัญเจ้าไปซอกไซ้ เก็บดอกไม้มาลาก็ให้มามื้อนี้วันนี้ ขวัญแข้งให้มาอยู่แข้งลีลา ขวัญขาให้มาอยู่ขาลีล้าย เข้าอยู่ค่ายไชยา ยามคนมาหาญห้าวแหนแห่ ท้าวบาคาญในวันวานชมชื่น แห่เจ้าขึ้นหานางตีนหัวหาง ครุฑนาค หลาวเหล็กหลากผีหลวง ในดวงธรรมกล่าวไว้ที่นั่งให้สมควรบรบวนแถนแต่งไว้ แบ่งให้เป็นคู่มานำลูกแก้ว พ่อแม่เฒ่าแก่ผูกแล้วให้เป็นคู่เทียมสอง ให้เจ้ามาปุนปองเป็นลูกพ่อ ปลูกไว้เป็นเฮือน สองบุญเฮืองลุกหล้า ฮักเกิ่งหน้าเทียมทัน ข้อยจักเชิญเอาขวัญบาคาญ ให้เจ้ามาเทียมไหล่ระใหม่เนื้อผิวบาง สมนางงามอยู่ถ้าอินทร์ฟากฟ้าปุนแปง ให้เจ้ามาเฝือแฝงเมียแพงเถิงเฒ่า ฮ้อยขวบเข้านานยิ่งเทียระฆา ให้เจ้ามีบุตรตาญิงชายอย่างน้อย ข้อยซ่วงใช้พอแสน ของกับแนนให้เจ้ามีทุกสิ่ง ช้างม้ามิ่งอานคำ พญาธรรมตนองอาจ ฤทธิ์เดชกล้าฤาชา ตามตำรากล่าวไว้ อินทร์ท่านไท้ถวายพร เป็นคำสอนสั่งโลก โตกขันแก้วฮับพาขวัญ คือดังสวรรค์มาตั้งแต่งอินทร์ท้าวแบ่งไขสอน ดอกไม้ซอนแซมกล้า ข้อยจักเชิญขวัญเจ้าพร้อมพร่ำทั้งสอง มาเยอขวัญเอย

ยามเมื่อตาวันค่ำลงลับป่าแซง ยามเมื่อตาวันแดงลงลับป่าไม้ ให้ขวัญนางมาเทียมนางอย่าช้า แม่เจ้าแอ้มส้วมถ้าครองหา มีทั้งผ้ากาสาแพรลายซ้อนเสื่อ รัศมีแก้วเฮื่อปักแส่วไหมแดง ขวัญจอมแพงให้เข้ามาเทียมคู่ ขวัญเจ้าอยู่ฟากฟ้าแดนไกลก็ให้มามื้อนี้วันนี้ มาเยอขวัญเอย

ให้เจ้ามาสาเกษเกล้าทัดดอกบัวระพัน ให้เจ้ามาทาจันทน์แม่เจ้าแต่งไว้ ให้เจ้ามาทัดดอกไม้ค้องเกษสวยรวย มวยบ่ยาวประสงค์ใส่ซ้อง ฝูงพี่น้องบ้านใต้คอยหา นางธิดาบ้านเหนือมาคอยเบิ่งหน้าเพิ่นซ่าเจ้าบุญกว้างชู่ภาย ให้เจ้ามาเสวยงายพาขวัญแต่งใหม่ ให้ได้ป้อนข้าวไข่ขวัญเจ้าทังสอง ตามทำนองโบ ฮานแต่งไว้ หมอบอกให้ว่ามื้อนี้วันดี ข้อยจักเอาสองศรีเฮียงหมอนช้อนเสื่อ ให้เจ้าได้สืบเชื้อพ่อแม่แทนเฮือนเถิงปีเดือนฝนฮวยฮ้องฮ่ำ วันเจ็ดแปดค่ำให้เจ้าอยู่จำศิล วันสิบสี่สิบห้าค่ำให้เจ้ายินดีตักบาตร อย่าให้ขาดทานศิล ขวัญตาให้เจ้ามาอยู่ตายีแย้ม ขวัญแก้มแลขวัญคาง ขวัญแอวบางขวัญนมพรั่งพร้อม ให้มานั่งล้อมอ้อมอยู่พาขวัญ มาเยอขวัญเอย

มื้อนี้แม่นมื้อดีวันนี้แม่นมื้อเฮ้าผู้เฒ่าเกิดเป็นสาวก็ว่าแม่นมื้อนี้วันนี้ ข้อยท่านได้แทนเฮือนก็ว่าแม่นมื้อนี้วันนี้ นอนหลับได้เงินหมื่นก็ว่าแม่นมื้อนี้วันนี้ นอนตื่นให้ได้เงินแสนก็ว่าแม่นมื้อนี้วันนี้ แขนท้าวก่ายแขนนางก็ว่าแม่นมื้อนี้วันนี้ เข้าเต็มฉางล้นขื่อก็ว่าแม่นมื้อนี้วันนี้ สามวันให้เจ้าได้แก้วมงคลมาถ้าเจ้าเนอ ห้ามื้อให้เพิ่นได้เสื้อผ้ามาหาเจ้าเนอ ให้แขนท้าวก่ายแขนนาง สุขสบายพร่ำพร้อม ให้อ่อนน้อมตั้งต่อชมเชย เจ้าเป็นเขยให้เจ้าทำใจกว้าง อย่าได้กล่าวอ้างสัพสิ่งอันใด ไล่ไก่ให้เจ้าวาโซ ไล่หมาให้เจ้าว่าเซ่ ไล่ควายใหเจ้าว่าฮือ เจ้าอย่าได้ดื้อเตะเตี่ยวชุยลุยต่อหน้าเจ้าโคตร อย่าปากโพดสัพสิ่งอันใด ให้มีใจใสต่อนางแก่นไท้เจ้าเป็นลุกใภ้ให้เจ้าฮักแม่ผัวอย่าให้เว้าหนัว ๆ ขวัญผัวเชิงชู้ เจ้าผู้ฮู้นักปราชญ์ฟังธรรม เถิงเดือนดำอย่าได้ไปเที่ยวเล่นยามค่ำ เฮือนหลังต่ำนั่นแม่นเฮือนอา ชายคาสูงหลังใหญ่ กะทอดใส่ป้านลมหลัง กลมนั้นแม่นเฮือนพ่อ เกยชายต่อหลังสูง แม่นเฮือนลุงแลเฮือนป้า หลังหน้ากว้างดั้งใส่แขนนาง ลายลวงกลมฮูปนาค แป้นพื้นฮาบมุงกระเบื้องดินขอมีหอเย็นหลังสูงพร้อมพาบโฮงม้าสาด แขวนหิ่งอาชาไนย ไหในเฮือนโฮงน้ำบ่อแก้ว หลังนั้นพ่อให้แล้วแก่ลูกทังสอง ให้เจ้ามาปุนปองกินทานอย่าไฮ้ ให้เจ้าได้หยาดน้ำยืนยิ่งเทียระฆา ได้กินชี้นให้เจ้าส่งเฮือนอา ได้กินปลาให้เจ้าส่งเฮือนย่า เพิ่นซ่าเจ้าบุญกว้างซู่ภาย มีลูกชายให้ได้ผู้ประเสริฐ ให้เจ้าได้ลูกแก้วเกิดฮ่วมอุทร ให้เจ้าได้ฟังคำสอนตายายพ่อแม่ ใจแผ่กว้างพี่น้องวงษา ตาเบื้องซ้ายเจ้าอย่าเหลียวดูชาย ตาเบื้องขวาเจ้าอย่าแลดูชู้ เถิงยามแลงให้เจ้าหาพาข้าว เถิงยามเช้าให้เจ้าแต่งพางาย อย่าได้นอนหลับหลายตื่นสวยผิดฮีต ให้เจ้าจีบหมากไว้ประสงค์แต่งพางาย เจ้ามีผัวให้เจ้าถิ่มใจเก่า เหล้าไหน้อยให้เจ้ายายไพร่ เหล้าไหใหญ่ให้เจ้ายายขุน มื้อมุงคุณของเจ้านางแก้ว หมอกล่าวแล้วซ้ำตื่มถวายพร เป็นคำสอนพระอินทร์สั่งโลก เจ้าหากมีโชคแล้วเจ้าค่อยเพียรเอา มาเยอขวัญเอย

ขวัญผัวให้เจ้ามาชมเมียนีหน่ำ เถิงยามค่ำให้เข้าบ่อนนอน หัวเฮียงหมอนให้เจ้าฮักฮ่อ ให้เจ้าตั้งหน้าต่อทำแต่ความดี ความสุขมีเพียงพอบ่น้อย แลงค่ำค้อยอยู่สวัสดีก็ข้าเทอญฯ”

หมายเหตุ : บทสู่ขวัญอาจไม่ตรงกับเสียงที่หมอพราหมณ์สวด อาจเปลี่ยนไปตามลีลาของหมอพราหมณ์แต่ละคน