พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน บ้านท่าไห ตำบลท่าไห อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี เดิมบ้านท่าไหเป็นหมู่บ้านเก่าแก่ของจังหวัดอุบลราชธานี ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของอำเภอเขื่องในเป็นพื้นที่ริมแม่น้ำชี เดิมชาวบ้านท่าไหเป็นชุมชนที่อพยพมาจากจังหวัดร้อยเอ็ดและจังหวัดยโสธร ตั้งบ้านเรือนอยู่อาศัยตามที่ราบลุ่มริมแม่น้ำชี มีทักษะการทำเครื่องปั้นดินเผาเป็นอาชีพที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ บริเวณท่าน้ำมีต้นไม้ใหญ่เรียกว่า ต้นไฮ ต่อมามีคนมาปั้นไหที่ใต้ต้นไฮ จึงเรียกว่า “ท่าไห” สภาพดินโดยทั่วไปของตำบลท่าไหเป็นดินร่วนปนทราย ประชาชนประกอบอาชีพทำนาเป็นอาชีพหลัก เมื่อมีราษฎรและหมู่บ้านเพิ่มขึ้นจึงขอแยกเป็นตำบลท่าไห และยกฐานะเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลเมื่อ 16 ตุลาคม 2539
ความเป็นมาของพิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน บ้านท่าไห วัดศรีโพธิ์ชัย
พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน บ้านท่าไห วัดศรีโพธิ์ชัย เป็นอาคาร 2 ชั้นที่สร้างขึ้นกลางสระน้ำตัวอาคารทำด้วยไม้พยุงทั้งหลัง เริ่มก่อสร้างเมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2543 โดยเจ้าอาวาสวัดคือ พระครูปริยัติธรรมจารี ได้สะสมของเก่าจากชาวบ้านท่าไหที่มีจิตศรัทธานำมาถวายให้แก่วัด และมีจำนวนสิ่งของเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ พระครูจึงมีการจัดประชุมปรึกษาหารือกับชาวบ้านเพื่อสร้างพิพิธภัณฑ์ขึ้นมา และเก็บรักษาของเก่าที่มีอยู่ให้เป็นที่ศึกษาและเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนพร้อมทั้งให้สืบทอดแก่ลูกหลานสืบต่อไป
สิ่งจัดแสดงภายในพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านบ้านท่าไห มีการจัดแสดงเครื่องมือเครื่องใช้ ได้แก่ เครื่องมือจับปลา ภาชนะต่าง ๆ เครื่องปั้นดินเผา ขันหมาก อุปกรณ์กินหมาก กระต่ายขูดมะพร้าว ไห แสดงชิ้นส่วนของสัตว์ ได้แก่ เปลือกหอย กระดองเต่า สิ่งของมีค่าต่าง ๆ เช่น เงินตราในสมัยโบราณ เงินตราต่างประเทศ (เหรียญเงินและธนบัตรสกุลต่าง ๆ ที่จัดแสดงส่วนใหญ่ได้มาจากการบริจาคของชาวบ้านที่เดินทางไปประกอบอาชีพขับรถรับจ้าง) งานพุทธศิลป์ เช่น พระพุทธรูป โฮงฮด และของใช้ในพุทธศาสนาต่าง ๆ
ด้านหน้าพิพิธภัณฑ์ศาลากลางน้ำ จัดแสดงเกวียนและหุ่นจำลองไว้ตามซุ้มศาลา การขอเข้าชมในพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ ต้องขออนุญาตและมีผู้คอยดูแลทุกครั้งเพราะที่ผ่านมาพบการลักขโมยสิ่งของในพิพิธภัณฑ์
ที่ตั้ง พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านท่าไห
วัดศรีโพธิ์ชัย บ้านท่าไห หมู่ที่ 1 ตำบลท่าไห อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี
พิกัดภูมิศาสตร์ พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านท่าไห
15.299051, 104.600958
บรรณานุกรม
พระสุวัฒน์ วิสารโท. (2560). สัมภาษณ์ 30 มิถุนายน 2560.
ศักดิ์ชาย สิกขา. (2554). พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านบ้านท่าไห, 12 กรกฎาคม 2560. http://www.esanpedia.oar.ubu.ac.th/artdesign