การอนุรักษ์สิมและฮูปแต้มอีสาน
หัวหน้าโครงการ : ธาดา สุทธิธรรม
การอนุรักษ์สิมและฮูปแต้มอีสาน กรณีวัดโนนศิลา บ้านสำราญ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น และวัดยางขี้นกใต้ บ้านยางขี้นก อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี ปีที่ 1 : การซ่อมหลังคา การทำความสะอาดและบันทึกฮูปแต้ม
โครงการอนุรักษ์สิมและฮูปแต้มอีสาน กรณีวัดโนนศิลา บ้านสำราญ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น และวัดยางขี้นกใต้ บ้านยางขี้นก อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี มีวัตถุประสงค์เพื่อการอนุรักษ์สิม (อุโบสถ) และฮูปแต้ม (จิตรกรรมฝาผนัง) ที่ปรากฏอยู่ในสิมในอีสาน เพื่อการเรียนรู้ ฟื้นฟู ภูมิปัญญาและสืบทอดวิธีการเขียนฮูปแต้ม และเพื่อเผยแพร่ข้อมูลที่ควรค่าแก่การศึกษาและการอนุรักษ์ เนื่องจากสิมที่ปรากฏฮูปแต้มเก่าแก่มีอยู่จำนวนไม่มากนักในภาคอีสาน โดยเฉพาะฮูปแต้มในสิมที่วัดโนนศิลา เป็นการค้นพบใหม่ระหว่างโครงการอนุรักษ์ เนื่องจากสีเขียวที่ทาทับถูกชะล้างออก และสิมที่วัดยางขี้นก ยังพอมีหลงเหลืออยู่ภายในอาคาร แต่ยังไม่ได้รับการศึกษาบันทึกไว้ กอปรกับตัวอาคารสิมทั้งสองหลังมีสภาพชำรุด ทำให้ฮูปแต้มเสี่ยงอันตรายต่อการสูญหาย
ในการดำเนินการได้ใช้หลักการวิจัยเชิงประวัติศาสตร์ การศึกษาวิจัยทางศิลปะสถาปัตยกรรมและหลักการอนุรักษ์ศิลปะสถาปัตยกรรม รวมทั้งการปฏิบัติจริงในแนวทางการมีส่วนร่วมระหว่างภาควิชาการกับภาคประชาชน ซึ่งได้มีการดำเนินการ 2 วิธีการ คือ 1) โดยช่างพื้นบ้านภายใต้การดูแลจากผู้เชี่ยวชาญ และ 2) โดยผ่านการอบรมเชิงปฏิบัติการ สำหรับเยาวชนและประชาชนในชุมชนซึ่งมีบุคคลที่เป็นแกนนำมีส่วนร่วมอย่างสำคัญ
โครงการนี้จึงนอกจากจะเป็นการศึกษาวิจัย ทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมแล้ว ยังเป็นการบูรณาการกับการบริการวิชาการให้กับชุมชนอีกด้วย ซึ่งมีผลสัมฤทธิ์บรรลุตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ โดยมีดัชนีชี้วัดความสำเร็จคือ สามารถปฏิบัติการซ่อมหลังคา และบันทึกฮูปแต้มได้แล้วเสร็จตามที่กำหนดไว้ และมีผู้เข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการเกินจำนวนเป้าหมาย คือ มีจำนวนผู้เข้าร่วมโครงการทั้งหมด 109 คน คิดเป็นร้อยละ 272.50 จากเป้าหมายที่กำหนดไว้ (40 คน) ทั้งยังได้ทำการศึกษาประวัติศาสตร์ ศิลปะ สถาปัตยกรรม และมีผลงานเป็นบทความทางวิชาการ วีดิทัศน์ และผลงานการอนุรักษ์เป็นที่ปรากฏอีกด้วย
พระพุทธรูปและฮูปแต้มในสิมวัดยางขี้นกใต้ อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี
รายละเอียดเพิ่มเติม : การอนุรักษ์สิมและฮูปแต้มอีสาน รายงานโครงการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ปี 2553