กระโดน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Careya sphaerica Roxb.

ชื่อวงศ์: LECYTHIDACEAE

ชื่อสามัญ: Kradon

ชื่อท้องถิ่น: ปุย ปุยกระโดน ปุยขาว พุย ขุย ผ้าฮาด กะนอ จิก

ลักษณะ: ไม้ยืนต้นขนาดกลางผลัดใบช่วงสั้น ๆ สูง 8-20 เมตร เปลือกต้นหนา สีน้ำตาลปนเทา หรือน้ำตาลดำ แตกปริเป็นสะเก็ดทั่วไป เรือนยอดเป็นพุ่มกลม แตกกิ่งก้านสาขามาก ใบเดี่ยว ติดเรียงเวียนสลับเป็นกลุ่ม ตามปลายกิ่ง ทรงใบรูปไข่กลับ โคนใบสอบแคบเป็นรูปลิ่ม เนื้อใบหนา ผิวใบเกลี้ยงทั้งสองด้าน ดอกใหญ่ออกเป็นดอกเดี่ยว ๆ ตามปลายกิ่ง กลีบดอกสีเขียวอ่อน โคนกลีบสีชมพู ผลสดรูปทรงกลม

ส่วนที่ใช้ : เปลือกต้น

สีที่ได้: น้ำตาลดำ

เทคนิควิธีการย้อมสี: การย้อมสีเส้นใยด้วยเปลือกต้นกระโดน ใช้เปลือกต้นด้านใน นำมาสับเป็นชิ้นเล็ก ๆ และต้มกับน้ำในอัตราส่วน 1:2 เปลือกต้นกระโดนสด 15 กิโลกรัม สามารถย้อมเส้นใยได้ 1 กิโลกรัม หลังย้อมนำเส้นใยมาแช่ในน้ำโคลน วันละ 7-8 ชั่วโมง นาน 3 วัน ขณะแช่หมั่นกลับเส้นใยบ่อย ๆ เมื่อครบในแต่ละวันให้นำเส้นใยขึ้นจากน้ำโคลน แล้วล้างด้วยน้ำสะอาด กระตุกตากในที่ร่ม แล้วนำลงแช่น้ำโคลนในวันต่อมาจนครบ 3 วัน เมื่อแช่ครบให้นำเส้นใยที่แช่ในน้ำโคลนมาย้อมต่อที่อุณหภูมิ 60-70 องศาเซลเซียส นาน 30 นาที จากนั้นล้างเส้นใยด้วยน้ำสะอาด จำได้เส้นใยสีน้ำตาลดำ