ชุมชนทำเทียนพรรษาวัดไชยมงคล

ชุมชนทำเทียนพรรษาวัดไชยมงคล อุบลราชธานี แหล่งเรียนรู้การทำเทียนพรรษาประเภทแกะสลัก ชุมชนนี้ให้การสนับสนุนประเพณีแห่เทียนพรรษาของจังหวัดอุบลราชธานีตลอดมา เทียนพรรษาของวัดไชยมงคลเคยเป็นตัวแทนของจังหวัดอุบลราชธานีถูกนำไปแสดงยังจังหวัดต่าง ๆ รวมทั้งประเทศลาวด้วย

เทียนพรรษาประเภทแกะสลักขนาดใหญ่ของวัดไชยมงคล ปี 2559
เทียนพรรษาประเภทแกะสลักขนาดใหญ่ของวัดไชยมงคล ปี 2559

วัดไชยมงคล อุบลราชธานี

วัดไชยมงคล จังหวัดอุบลราชธานี เป็นวัดเก่าแก่วัดหนึ่งของจังหวัดอุบลราชธานี เป็นวัดในสังกัดธรรมยุตินิกายที่ถูกสร้างขึ้นเป็นลำดับที่ 4 ในจังหวัดอุบลราชธานี สร้างขึ้นโดย เจ้าพรหมเทวานุเคราะห์ (พ.ศ.2409-2425) หรือชื่อเดิมคือ เจ้าหน่อคำ เป็นพี่ชายเจ้าจอมมารดาด้วงคำ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 โดยท่านเป็นบุตรของเจ้าคลี่ (หรือเจ้าเสือ) ซึ่งเป็นหลานปู่เจ้าอนุวงศ์ แห่งนครเวียงจันทร์ เป็นเหลนของเจ้าสิริบุญสาร ซึ่งขณะนั้นเป็นเจ้าราชวงศ์เมืองนครจำปาศักดิ์ เป็นต้นตระกูลพรหมโมบล วัดไชยมงคลเป็นที่ประดิษฐานของพระทองทิพย์

เทียนพรรษาวัดไชยมงคล

วัดไชยมงคลได้ร่วมส่งเสริมประเพณีแห่เทียนพรรษาอุบลราชธานีทุก ๆ ปี โดยการทำเทียนพรรษาประเภทแกะสลักเข้าร่วมประเพณีทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่ และได้รับรางวัลมาโดยตลอด เช่น ปี 2550-2552, 2555 ได้รับรางวัลชนะเลิศเทียนประเภทแกะสลักขนาดใหญ่ และยังได้เป็นตัวแทนจังหวัดอุบลราชธานีในการนำเทียนพรรษาของวัดเข้ามาร่วมขบวนแห่เทียนในสัปดาห์วันอาสาฬหบูชาที่กรุงเทพฯ อีกด้วย นอกจากนั้นในปี 2556 ยังได้มีโอกาสนำเทียนพรรษาไปแสดงที่แขวงสะหวันนะเขต ประเทศลาว ซึ่งเป็นประติมากรรมชิ้นเดียวของประเทศไทยที่มีโอกาสร่วมงานปีการท่องเที่ยวลาว การทำเทียนพรรษาของวัดไชยมงคลมี พระครูจิตวิสุทธิญาณคุณ เจ้าอาวาส เป็นผู้ควบคุมการดำเนินงาน

ช่างเล็ก เวชภัณฑ์ ช่างทำเทียนพรรษาวัดไชยมงคล ปี 2559
ช่างเล็ก เวชภัณฑ์ ช่างทำเทียนพรรษาวัดไชยมงคล ปี 2559

เทียนพรรษาประเภทแกะสลักของวัดไชยมงคล ปี 2559

ในปี 2559 เทียนพรรษาของวัดไชยมงคลเป็นเทียนพรรษาประเภทแกะสลักขนาดใหญ่ โดยการดำเนินการของช่างเล็ก เวชภัณฑ์ ช่างสุวรรณ แสงกล้า และช่างสุรพล จังกาจิตต์ ลำต้นเทียนมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 0.60 เมตร ความสูงจากฐานถึงยอดสุด 3.50 เมตร ขนาดความกว้างของรถ 2.80 เมตร ความยาว 16.50 เมตร ความสูงจากพื้น 4.50 เมตร รวมพื้นที่ทั้งหมด 46.20 ตารางเมตร องค์ประกอบและรายละเอียดของเทียนพรรษา ประกอบด้วย

ส่วนลำต้น ฐานรองรับต้นเทียนแกะสลักเป็นภาพบัวคว่ำบัวหงายประดิษฐานอยู่บนนางกินรี ซึ่งเป็นสัตว์ในป่าหิมพานต์ ลำต้นเทียนแกะสลักเป็นลายกนกเปลวก้านแย่ง ซ้อนลายดอกพุดตาน มีภาพประกอบเป็นภาพพระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณต่อเหล่าปัญจวัคคีย์ทั้ง 5 ส่วนยอดแกะสลักเป็นลายเครื่องยอดบัวกลุ่ม

ส่วนประกอบเนื้อเรื่องได้นำเสนอแนวคิด “จังหวัดอุบลราชธานี เป็นนครแห่งธรรม นครแห่งเทียน และนครแห่งอารยธรรม” จึงได้สร้างเนื้อหาและองค์ประกอบต้นเทียนเป็นเนื้อหาสาระแห่งต้นกำเนิดครูบาอาจารย์สายปฏิบัติและสายปริยัติหรือที่เรียกว่า ฝ่ายอรัญวาสีและคามวาสี โดยด้านหน้าจัดสร้างเป็นรูปหล่อเหมือนของหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ครูบาอาจารย์ใหญ่สายวิปัสสนาธุระ ในอิริยาบถนั่งเจริญสมถะภาวนา ถัดมาซ้ายขวา จะเป็นรูปหล่อเหมือนของหลวงปู่ชา สุภัทโท และพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (สิริจันทร์ โท) ประดิษฐานอยู่ในซุ้มเรือนแก้ว ถัดจากต้นเทียนไปด้านหลังขบวนจะเป็นรูปหล่อเหมือนหลวงปู่เสาร์ กันตสีโล ซึ่งเป็นบรมครูของหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต อีกด้านเป็นรูปหล่อเหมือนของพระครูวิโรจน์รัตโนบล (รอด) แห่งวัดทุ่งศรีเมือง ซึ่งเป็นเกจิอาจารย์ผู้มีความเข้มขลังทางด้ายไสยเวทย์ ด้านหลังสุดจะเป็นพระพุทธเจ้าองค์สมณะโคดมปางคันธาระประทับนั่งอยู่บนราชอาสน์ช้างสามเศียร

ด้านหน้าของเทียนพรรษาประเภทแกะสลัก วัดไชยมงคล ปี 2559
ด้านหน้าของเทียนพรรษาประเภทแกะสลัก วัดไชยมงคล ปี 2559
ด้านข้างของเทียนพรรษาประเภทแกะสลัก วัดไชยมงคล ปี 2559
ด้านข้างของเทียนพรรษาประเภทแกะสลัก วัดไชยมงคล ปี 2559
การแกะสลักเทียนพรรษา วัดไชยมงคล ปี 2559
การแกะสลักเทียนพรรษา วัดไชยมงคล ปี 2559
การแกะสลักเทียนพรรษา วัดไชยมงคล ปี 2559
การแกะสลักเทียนพรรษา วัดไชยมงคล ปี 2559
การแกะสลักเทียนพรรษา วัดไชยมงคล ปี 2559
การแกะสลักเทียนพรรษา วัดไชยมงคล ปี 2559
ลวดลายแกะสลักเทียนพรรษา วัดไชยมงคล ปี 2559
ลวดลายแกะสลักเทียนพรรษา วัดไชยมงคล ปี 2559

ที่ตั้ง ชุมชนทำเทียนพรรษาวัดไชยมงคล

วัดไชยมงคล ถนนพโลชัย ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี

พิกัดภูมิศาสตร์ ชุมชนทำเทียนพรรษาวัดไชยมงคล

15.231372, 104.854089

บรรณานุกรม

คณะกรรมการฝ่ายกิจกรรมเยือนชุมชน ชมวิถีวัฒนธรรมในการตกแต่งต้นเทียน. (2559). แผนที่เส้นทางเยือนชุมชนคนทำเทียนอุบลราชธานี “เพลินหัตถศิลป์ถิ่นคนทำเทียน” ปี 2559 [แผ่นพับ].

เล็ก เวชภัณฑ์. สัมภาษณ์, วันที่ 15 กรกฎาคม 2559

วัดไชยมงคล. (2559). วัดไชยมงคล, วันที่ 19 สิงหาคม 2559. http://www.chaimongkol.net

Tag

การทอผ้าไหม การทำต้นเทียนพรรษา การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม การปฏิบัติธรรม การแกะสลักเทียนพรรษา ครูภูมิปัญญาไทย บุญมหาชาติ บุญเดือนแปด ชุมชนทำเทียนพรรษา บ้านชีทวน พักผ่อนหย่อนใจ พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น ดนตรีพื้นบ้าน ดนตรีพื้นเมืองอีสาน ต้นเทียนพรรษาประเภทติดพิมพ์ ต้นเทียนพรรษาประเภทแกะสลัก ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น ประเพณีท้องถิ่น ประเพณีอีสาน ประเพณีแห่เทียนพรรษา วัดหนองป่าพง วิถีชีวิตคนอีสาน วิปัสสนากรรมฐาน ศิลปกรรมญวน ศิลปกรรมท้องถิ่นอีสาน ศิลปะญวน สถาปัตยกรรมท้องถิ่น สถาปัตยกรรมท้องถิ่นอีสาน สถาปัตยกรรมในพุทธศาสนา สาขาวัดหนองป่าพง สิม หัตถกรรมการทอผ้า อำเภอพิบูลมังสาหาร อำเภอตระการพืชผล อำเภอน้ำยืน อำเภอม่วงสามสิบ อำเภอวารินชำราบ อำเภอเขมราฐ อำเภอเขื่องใน อำเภอเดชอุดม อำเภอเมืองอุบลราชธานี อุบลราชธานี อุโบสถ ฮีตสิบสอง