วัดดอนธาตุ อนุสรณ์สมถวิปัสสนากัมมัฏฐาน

วัดดอนธาตุ สมถวิปัสสนากัมมัฏฐาน หลวงปู่เสาร์ กันตสีโล หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต และหลวงปู่ดี ฉันโน ตั้งอยู่บนเกาะกลางลำน้ำมูล อำเภอพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี ภายในมีเจดีย์อนุสรณ์สถานและพิพิธภัณฑ์หลวงปู่เสาร์ กันตสีโล

ประวัติวัดดอนธาตุ

วัดดอนธาตุ จากประวัติที่มีการบันทึกไว้เป็นวัดในสังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ตั้งอยู่บนเกาะกลางลำน้ำมูล ทางทิศเหนือของแก่งสะพือ เนื้อที่ 130 ไร่ บนโฉนดเลขที่ 27 พื้นที่เต็มไปด้วยป่าไม้ใหญ่ หนาทึบ สงบและร่มรื่น 

ประวัติการสร้างวัด เมื่อปี พ.ศ. 2480 พระครูวิเวกพุทธกิจ (เสาร์ กันตสีโล) และพระอาจารย์ดี ฉันทโร (วัดภูเขาแก้ว) ได้จาริกมาปักกลดกรรมฐานหาที่ดินที่เหมาะสมสำหรับก่อสร้างวัดวิปัสสนากรรมฐานฝ่ายธรรมยุตินิกาย ท่านได้พักอยู่บ้างเป็นครั้งคราวที่วัดดอนธาตุ ในระหว่างปี พ.ศ.2480-2483 และในปีสุดท้าย พ.ศ.2484 ท่านได้จำพรรษาอยู่ที่วัดดอนธาตุ ก่อนที่จะมรณภาพที่นครจำปาสัก ประเทศลาว จากนั้นเป็นต้นมายังคงปรากฏเวชนียสถานและอัฐบริขารของท่าน เช่น  กุฎิไม้ที่ท่านเคยจำพรรษาขนาดห้อง 2.50*4.00 เมตร ยกใต้ถุนสูง 1.20 เมตร แท่นหินสำหรับนั่งสมาธิภาวนา ทางเดินจงกรม อัฐบริขารและเครื่องใช้ส่วนตัวของท่าน เช่น สังฆาฏิ ผ้าปูนั่ง กาน้ำ ซึ่งทางวัดมีความเห็นพ้องต้องกันทุกฝ่ายว่าควรจัดสร้างเป็นเจดีย์ขึ้นเพื่อเป็นอนุสรณ์สถานให้พุทธศาสนิกชนได้กราบไหว้บูชาเป็นที่ยึดหนี่ยวจิตใจ และจารึกไว้ให้ได้ศึกษาจริยวัตรและแนวทางในการปฏิบัติของพระอาจารย์เสาร์ กันตสีโล พระบูรพาจารย์  ขนาดฐานเจดีย์กว้าง 16*16 เมตร ความสูงถึงยอดฉัตร 33 เมตร ภายในจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์แสดงประวัติ เครื่องอัฐบริขาร รูปภาพ และบรรจุอัฐิของท่าน

• พ.ศ. 2490 พระปู่แย จากวัดบูรพาราม อำเภอเมืองอุบลราชธานี ได้มาจำพรรษาที่วัดแห่งนี้เป็นเวลา 1 ปี
• พ.ศ. 2491 ท่านพระปู่แดง จากวัดบูรพารามได้มาดูแลรักษาวัด
• พ.ศ.2492 ท่านพระอาจารย์เหลียว ได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุ และได้มาดูแลรักษาวัดนานถึง 11 ปี
• หลังจาก พ.ศ.2509 วัดนี้ไม่มีพระภิกษุเข้ามาจำพรรษาระยะหนึ่ง มีเพียงแม่ชี 2 ท่าน คือ แม่ชีพัน และแม่ชีปลา เป็นผู้ดูเลรักษาวัด

เสนาสนะที่สำคัญ ประกอบด้วย

1. ศาลาการเปรียญ ที่ญาติโยมช่วยกันก่อสร้าง ขนวัสดุอุปกรณ์ข้ามแม่น้ำมูลขึ้นมาบนเกาะ
2. พระนอน เป็นพระประจำวัดดอนธาตุเป็นที่เคารพบูชาของประชาชน สร้างโดยหลวงปู่เสาร์ และหลวงปู่ดี
3. เจดีย์หลวงปู่เสาร์ กันตสีโล สร้างเพื่อเป็นที่บรรจุอัฐของหลวงปู่เสาร์
4. กุฏิเก่าของหลวงปู่เสาร์ กันตสีโล

การบริหารและการปกครองวัดดอนธาตุมีเจ้าอาวาสเท่าที่ทราบนาม คือ 1. อาจารย์บุญเย็น 2. หลวงปู่สมบูรณ์ 3. พระอาจารย์พินิจ

ที่ตั้ง วัดดอนธาตุ

บ้านทรายมูลเหนือ หมู่ที่ 2 ตำบลทรายมูล อำเภอพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี

พิกัดภูมิศาสตร์ วัดดอนธาตุ

15.263638, 105.303133

บรรณานุกรม

South Lao Tour. วัดดอนธาตุ หลวงปู่เสาร์ กันตสีโล, 7 กันยายน 2560. http://www.southlaostour.com

มะลิวัลย์ สินน้อย, ผู้รวบรวม. ฐานข้อมูลวัดในจังหวัดอุบลราชธานี, 3 สิงหาคม 2560.http://www.esanpedia.oar.ubu.ac.th/ubon_temple