โครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย จังหวัดอุบลราชธานี

โครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย ตำบลก่อเอ้ อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี ภายในมีศูนย์แสดงนิทรรศการผ้าพื้นเมืองอีสานที่ให้ความรู้เกี่ยวกับประวัติความเป็นมา และขั้นตอนการทอผ้าตามแบบภูมิปัญญาพื้นบ้าน และศูนย์จำหน่ายผลิตภัณฑ์จากชุมชนและจากสมาชิกศูนย์ศิลปาชีพจากทั่วประเทศ เช่น ผ้ากาบบัว เครื่องปั้นดินเผา เครื่องทองเหลือง และข้าวเบญจกระยาทิพย์ เป็นโครงการที่เกิดขึ้นเพื่อสนองพระราชเสาวนีย์ของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ 9 ในการส่งเสริมศิลปาชีพให้กับราษฎรในพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานีและใกล้เคียง เป็นแหล่งศึกษาพันธุ์ไม้ ตลอดจนเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์

ความเป็นมาของโครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย

เมื่อปี พ.ศ. 2538 พระเทพประสิทธิมนต์ เจ้าอาวาสวัดธัมมาราม นครชิคาโก สหรัฐอเมริกา ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดจักรวรรดิราชาวาส กรุงเทพมหานคร ซึ่งมีชาติภูมิอยู่ที่บ้านยางน้อย ได้มีแนวดำริที่จะทำการพัฒนาบ้านยางน้อยและหมู่บ้านใกล้เคียงให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น เนื่องจากประชาชนในพื้นที่มีอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก มีรายได้ไม่เพียงพอแก่การยังชีพ ไม่มีอาชีพและรายได้เสริมใด ๆ อาชีพหลักคือการทำนา เมื่อเสร็จจากการทำนาหรือเก็บเกี่ยวข้าวข้าวแล้วราษฎรวัยหนุ่มสาวจะทิ้งถิ่นฐานไปขายแรงงานตามเมืองใหญ่ ๆ หรือในเมืองหลวง จะเหลือเพียงเด็กและคนชราเท่านั้นที่อยู่ตามหมู่บ้าน เพื่อป้องกันการอพยพทิ้งถิ่นฐานเข้าสู่สังคมเมือง และเป็นการสร้างสถาบันครอบครัวชนบทให้มีความอบอุ่นสมบูรณ์อย่างที่เป็นมาในอดีต พระเทพประสิทธิมนต์ จึงพิจารณาหาแนวทางการพัฒนาอาชีพให้กับราษฎร โดยประสานงานกับส่วนราชการต่าง ๆ และกองทัพภาคที่ 2 โดย พล.ต.เรวัติ บุญทับ (พล.อ.ณพล บุญทับ) รองแม่ทับภาคที่ 2 เข้ามาร่วมในการพัฒนาท้องถิ่น โดยการจัดเตรียมงานเพื่อดำเนินการจัดตั้งโครงการส่งเสริมศิลปาชีพขึ้นที่ บ้านยางน้อย ซึ่งใช้เวลาจัดเตรียมงานประมาณ 1 ปี

วันที่ 22 พฤศจิกายน 2539 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้มีพระราชเสาวนีย์ ให้พิจารณาจัดตั้งศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพเพื่อช่วยเหลือราษฎร ทั้งด้านการเกษตรและพัฒนาอาชีพ และทรงเสด็จพระราชดำเนินที่บ้านยางน้อย และบริเวณที่ดินสาธารณะบ้านยางน้อย ทรงรับราษฎรเข้าเป็นสมาชิกในโครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย ในกลุ่มทอผ้าไหม และกลุ่มดอกไม้ประดิษฐ์

วันที่ 23 พฤศจิกายน 2544 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถพร้อมด้วยสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินโครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย เป็นการเสด็จพระราชดำเนินที่แห่งนี้ครั้งที่ 2

วันที่ 27 ธันวาคม 2548 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนิน โครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย เป็นการเสด็จพระราชดำเนินที่แห่งนี้ครั้งที่ 3

ปัจจุบันศูนย์ศิลปาชีพบ้านยางน้อย มีพื้นที่ดำเนินการทั้งสิ้น 424 ไร่ แบ่งเป็นพื้นที่ดำเนินการโครงการส่งเสริมศิลปาชีพฯ บ้านยางน้อย 214 ไร่ และโครงการฟาร์มตัวอย่างบ้านยางน้อย 210 ไร่

ขอบเขตพื้นที่ โครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย

• ทิศเหนือ จดหมู่บ้านนามล  หมู่ที่  8  ตำบลก่อเอ้  อำเภอเขื่องใน  จังหวัดอุบลราชธานี
• ทิศใต้  จดหมู่บ้านโนนใหญ่  หมู่ที่  3, 4  อำเภอเขื่องใน  จังหวัดอุบลราชธานี
• ทิศตะวันออก จดหมู่บ้านเหรียญทอง ตำบลหัวดอน อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี
• ทิศตะวันตก จดบ้านยางน้อย  หมู่ที่ 1, 2 ตำบลก่อเอ้ อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี

วัตถุประสงค์การก่อตั้งโครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย

1. เพื่อสนองพระราชเสาวนีย์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ในการส่งเสริมศิลปาชีพให้กับราษฎรในพื้นที่
2. เพื่อจัดรวบรวมพันธุ์ไม้ชนิดต่างๆ ภายในบริเวณโครงการ และเป็นแหล่งศึกษาพันธุ์ไม้ ตลอดจนเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์
3. เพื่อเป็นการฟื้นฟูสภาพป่า และรักษาความสมดุลตามธรรมชาติ
4. เพื่อบำรุงรักษาสวนเดิม อายุ 7-10 ปี จำนวน 50 ไร่

โครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย ได้ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อประชาชนอย่างมากมายซึ่งเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการก่อตั้งโครงการนี้ขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการจัดรวบรวมพันธุ์ไม้ชนิดต่าง ๆ ภายในบริเวณโครงการ และเป็นแหล่งศึกษาพันธุ์ไม้ ตลอดจนเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และเป็นการฟื้นฟูสภาพป่า และรักษาความสมดุลตามธรรมชาติ

นอกจากนั้นแล้วยังมีจุดท่องเที่ยวที่ควรค่าแก่การเยี่ยมชมศึกษามากมาย อาทิ ฟาร์มตัวอย่างตามแนวทฤษฎีใหม่ เป็นพื้นที่ทดลองการเกษตรตามแนวทฤษฎีใหม่หลายประเภท เช่น การปลูกพืชสมุนไพร ผักปลอดสารพิษ การปลูกพืชหม่อนเลี้ยงไหม การผลิตไหมคุณภาพระดับ Royal Thai Silk ซึ่งได้รับตรานกยูงทอง การผสมข้าวกล้องปรุงเสริมภูมิต้านทาน และอื่น ๆ อีกมากมาย ที่นักท่องเที่ยวจะได้รับความรู้และความเพลิดเพลินไปพร้อม ๆ กัน

ศูนย์แสดงนิทรรศการผ้าพื้นเมืองอีสานและศูนย์จำหน่ายผลิตภัณฑ์จากชุมชน

ศูนย์แสดงนิทรรศการผ้าพื้นเมืองอีสานและศูนย์จำหน่ายผลิตภัณฑ์จากชุมชน โครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย เป็นอาคารที่งดงามโดดเด่นด้วยเอกลักษณ์เฉพาะตัว ภายในมีการจัดแสดงผ้าทอพื้นเมืองอีสานหลากหลายประเภท รวมถึงมีการให้ความรู้เกี่ยวกับประวัติความเป็นมา และขั้นตอนการทอผ้าตามแบบภูมิปัญญาพื้นบ้าน ด้วยวิธีการนำเสนอที่ทันสมัยน่าสนใจ นอกจากนี้ อาคารดังกล่าวยังมีร้านจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของสมาชิกศูนย์ศิลปาชีพจากทั่วประเทศ โดยสินค้าที่มีชื่อเสียงของสมาชิกโครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย เช่น ผ้ากาบบัว เครื่องปั้นดินเผา เครื่องทองเหลือง และข้าวเบญจกระยาทิพย์ เป็นต้น ศูนย์แห่งนี้เปิดบริการทุกวัน ระหว่างเวลา 09.00 -18.00 น.

ที่ตั้ง โครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย

บ้านยางน้อย ตำบลก่อเอ้ อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี

พิกัดภูมิศาสตร์ โครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย

15.355344, 104.620870

บรรณานุกรม

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2546). ศูนย์ศิลปาชีพบ้านยางน้อย, 10 มีนาคม 2560.  http://thai.tourismthailand.org

โครงการส่งเสริมศิลปาชีพบ้านยางน้อย.(ป้ายประชาสัมพันธ์)