ปัจจัยทางการตลาดที่มีอิทธิพลต่อนักท่องเที่ยวชาวไทยในการเลือกซื้อผ้าย้อมครามเพื่อการท่องเที่ยวของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านบ้านบก ตำบลพะลาน อำเภอนาตาล จังหวัดอุบลราชธานี

วัตถุประสงค์ในการวิจัยครั้งนี้เพื่อ 1) ศึกษาพฤติกรรมการเลือกซื้อผ้าย้อมครามเพื่อการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวชาวไทยที่มีต่อกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านบ้านบก 2) ศึกษาปัจจัยทางการตลาดที่มีอิทธิพลต่อนักท่องเที่ยวชาวไทยในการเลือกซื้อผ้าย้อมครามเพื่อการท่องเที่ยวของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านบ้านบก และ 3) เสนอแนวทางการพัฒนาปัจจัยทางการตลาดที่มีอิทธิพลต่อนักท่องเที่ยว ชาวไทยในการเลือกซื้อผ้าย้อมครามเพื่อการท่องเที่ยวของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านบ้านบก เป็นการวิจัยแบบผสม การวิจัยเชิงปริมาณ ผู้วิจัยทำการเก็บข้อมูลจากตัวแทนนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาท่องเที่ยวที่ชุมชนบ้านบก จำนวน 400 คน เลือกการสุ่มตัวอย่างแบบตามสะดวก เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์การถดถอยเชิงพหุคูณ ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลจากคณะกรรมการกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านบ้านบก เจ้าหน้าที่สานักงานพัฒนาชุมชนอำเภอนาตาล และนักออกแบบ จำนวน 8 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ กึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลแบบพรรณนา โดยจำแนกหมวดหมู่ตามแนวคิดและมีภาพ ตารางเปรียบเทียบประกอบ
ผลการวิจัย พบว่า
(1) พฤติกรรมการเลือกซื้อผ้าย้อมครามเพื่อการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวชาวไทยที่มีต่อกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านบ้านบก ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่มีความต้องการที่จะซื้อผลิตภัณฑ์ผ้าย้อมครามประเภทกระโปรง กางเกง และผ้าถุง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อซื้อใช้เอง ตัดสินใจเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ ผ้าย้อมครามด้วยตนเอง ซื้อผลิตภัณฑ์ผ้าย้อมครามในโอกาสจัดงานแสดงสินค้าหรือนิทรรศการ จากสถานที่และแหล่งข้อมูลงานแสดงสินค้าหรือนิทรรศการ ซื้อผลิตภัณฑ์ผ้าย้อมครามครั้งละ 1-2 ชิ้น โดยมีความถี่ในการซื้อ 2 เดือนต่อครั้ง ค่าใช้จ่ายในการซื้อต่อครั้งเป็นเงินจานวน 1,001-1,500 บาท ส่วนสาเหตุที่ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่ไม่เลือกซื้อผ้าย้อมคราม เนื่องจากลายผ้าไม่มีเอกลักษณ์เฉพาะที่สะท้อนถึงอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น
(2) ปัจจัยทางการตลาดที่มีอิทธิพลต่อนักท่องเที่ยวชาวไทยในการเลือกซื้อผ้าย้อมคราม เพื่อการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวชาวไทยที่มีต่อกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านบ้านบก ได้แก่
(1) ด้านออกแบบผ้าย้อมครามและกระบวนการผลิตผ้าย้อมคราม และ (2) ด้านผลิตภัณฑ์ โดยมีความสัมพันธ์กับการเลือกซื้อผ้าย้อมครามเพื่อการท่องเที่ยวของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้าน บ้านบกของนักท่องเที่ยวชาวไทยอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เชิงพหุคูณ (R) เท่ากับ .645 และตัวแปรมีอิทธิพลต่อการอธิบายความแปรปรวนของการเลือกซื้อ ผ้าย้อมครามเพื่อการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวชาวไทยที่มีต่อกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านบ้านบก ได้สูงถึงร้อยละ 41.3
(3) แนวทางการพัฒนาปัจจัยทางการตลาดที่มีอิทธิพลต่อนักท่องเที่ยวชาวไทยในการเลือกซื้อ ผ้าย้อมครามเพื่อการท่องเที่ยวของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านบ้านบก ได้แก่ (1) ด้านผลิตภัณฑ์ ควรมีการผลิตและออกแบบผลิตภัณฑ์ให้แตกต่างจากชุมชนหรือกลุ่มที่มีการผลิตและแปรรูป ผ้าย้อมครามในลักษณะเดียวกัน เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมกับกลุ่มนักท่องเที่ยวแต่ละกลุ่มและตรงตามความต้องการของนักท่องเที่ยวมากที่สุด และ (2) ด้านออกแบบผ้าย้อมครามและกระบวนการผลิตผ้าย้อมคราม ควรมีการออกแบบลวดลายผ้าที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชนขึ้นมาใหม่ ในส่วนของ การแปรรูปผลิตภัณฑ์จากผ้าย้อมครามนั้น ผลิตภัณฑ์หนึ่งชิ้นต้องสามารถใช้ประโยชน์มากกว่า หนึ่งอย่าง ซึ่งผลิตภัณฑ์ทุกตัวจะต้องมีการตัดเย็บที่ประณีต และผลิตภัณฑ์จะต้องมีการคานึงถึง หลักของการออกแบบผลิตภัณฑ์ เพื่อนามาใช้ในการกาหนดคุณสมบัติของผลิตภัณฑ์ให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีความเหมาะสมกับการใช้งานของนักท่องเที่ยวมากที่สุด