การออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมจากกากตะกอนเหลือทิ้งของน้ำยางข้น

การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเกี่ยวกับ “การออกแบบและผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมจากกากตะกอนเหลือทิ้งของน้ำยาง” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาศักยภาพของกากตะกอนเหลือทิ้งของน้ำยางข้น (กากขี้แป้งยาง) โดยการศึกษาคุณสมบัติของกากขี้แป้งยางและพัฒนากระบวนการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนชาวสวนยาง ในการนี้ได้เลือกพื้นที่ศึกษา-วิจัยที่บ้านยายดาหมู่ที่ 3 ตำบลตะพง อำเภอเมือง จังหวัดระยอง เนื่องจากเป็นพื้นที่ซึ่งมีโรงงานอุตสาหกรรมผลิตน้ำยางข้นจำนวนมากมีกากขี้แป้งยางจำนวนมากชุมชนมีความพร้อมในการมีส่วนร่วมและเหมาะสมเป็นจุดเริ่มต้นสำหรับการขยายผลในอนาคต กระบวนการวิจัยเริ่มจากการศึกษาข้อมูลสำรวจภาคสนามสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้องในพื้นที่ทั้งภาคอุตสาหกรรมและภาคชุมชนศึกษาศักยภาพในการพัฒนาบริบทชุมชนศึกษาคุณสมบัติของกากขี้แป้งยางและความเป็นไปได้ในการแปรรูปขี้แป้งยางเป็นผลิตภัณฑ์เชิงอุตสาหกรรมและนำไปสู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์โดยชุมชนมีส่วนร่วมรวมถึงการประเมินความพึงพอใจของชุมชนและคุณค่าผลิตภัณฑ์ จากการศึกษาพบว่า กากขี้แป้งยางมีธาตุอาหารพืชที่สำคัญคือ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโปแตสเซียม จากการทดสอบคุณสมบัติเชิงอุตสาหกรรม พบว่า แผ่นอัดร้อนโดยไม่ใช้กาวที่ผลิตจากกากขี้แป้งยาง มีการทนแรงดัดและแรงยืดหยุ่นได้น้อย ซึ่งไม่เข้าเกณฑ์มาตรฐานอุตสาหกรรม การแปรรูปผลิตภัณฑ์โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนได้ใช้แนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมที่ชุมชนสามารถผลิตได้เอง สอดคล้องกับศักยภาพของวัสดุและความต้องการของชุมชนเกิดเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น ก้อนอิฐประสาน กระถามต้นไม้ โต๊ะ-เก้าอี้สนาม ของใช้ของตกแต่ง แผ่นสำเร็จสำหรับตกแต่งสวน จากการประเมินผลชุมชนที่มีส่วนร่วมเห็นว่า ผลิตภัณฑ์มีคุณค่าในระดับดี สามารถทำได้ง่ายมีต้นทุนการผลิตต่ำวัสดุที่ใช้หาได้ง่ายในท้องถิ่นมีราคาถูก ผลิตภัณฑ์มีความสวยงามทั้งด้านผิวสัมผัสรูปร่าง ความแปลกใหม่ของวัสดุผู้มีส่วนร่วมได้รับความรู้และประสบการณ์ใหม่ที่นำไปใช้ประโยชน์ได้จริง